JOODS MUSEUM BERLIJN

“Mijn dichten is als dynamiet”
Curt Bloch’s Het Onderwater Cabaret

9 februari tot 23 juni 2024

(© Joods Museum Berlijn)

Tentoonstelling

In 1933 vluchtte Curt Bloch vanuit Duitsland naar Nederland. Tussen augustus 1943 en april 1945 creëerde hij daar in zijn schuilplaats een uniek werk van creatief verzet: Het Onderwater Cabaret. Het bestaat uit 95 tijdschriften met handgeschreven satirische gedichten die de nazipropaganda en het verloop van de oorlog behandelen. Elke editie werd door Bloch geïllustreerd met titelcollages.

Naast alle originele tijdschriften toonde de tentoonstelling de digitale versies, alsook andere werken die eveneens ondergronds waren ontstaan. Ook toonde de tentoonstelling de helpers en medestrijders in de schuilplaats, presenteerde interviews met tijdgenoten en bood inzicht in Blochs creatieve proces.

Daarnaast bracht de tentoonstelling geselecteerde gedichten van Bloch tot leven in een speciaal door de actrice Marina Frenk geregisseerde uitvoering met Richard Gonlag en Mathias Schäfer, zowel auditief als door videoprojectie op het podium. Zo vulde de tentoonstelling de maatschappelijk heersende beelden van het leven en overleven in de schuilplaats aan met een gedetailleerde getuigenis: de ervaring van Curt Bloch, die ook de humor en productiviteit omvatte waarmee hij de terreur kon trotseren.

Vanwege de grote belangstelling was de tentoonstelling verlengd tot en met 23 juni.

Online feature

De Online feature bij de tentoonstelling biedt verdiepende, multimediale inzichten in drie geselecteerde tijdschriften van Het Onderwater Cabaret. Daarnaast vindt u achtergrondinformatie over het leven van Curt Bloch en zijn lezers in onderduik en een blik achter de schermen van het museumwerk, met name de zorgvuldige restauratie van de 95 uitgaven.

De originele edities in restauratie (© Joods Museum Berlijn)
JMB Journal 26, motief: Curt Bloch, Het Onderwater Cabaret, tijdschriftomslag van 18 december 1943

JMB Journal

In plaats van een catalogus verscheen bij de tentoonstelling een speciale editie van het JMB Journal. In zijn schuilplaats had Curt Bloch de wens dat zijn satirische ondergrondse tijdschrift na de oorlog een groot lezerspubliek zou vinden – het JMB Journal draagt bij aan de vervulling van die wens. Het is in druk beschikbaar in het museum voor de prijs van 5 euro en als digitale editie.