2e jaargang, nr. 20

Inleiding tot de inhoud

Door de geallieerde aanvallen worden tal van gebouwen in Berlijn vernietigd, waaronder ook die van culturele en educatieve instellingen. Een krantenbericht dat Curt Bloch heeft uitgeknipt, meldt over muzikanten die op de puinhopen spelen en lezingen die in kelders moeten plaatsvinden. Bloch beschrijft deze neergang in het gedicht Het Duitse cultuurleven in 1944 en concludeert: “Zoo erg had men het niet gedacht, Van alles zijn zij thans beroofd, Zoover heeft Hitler hun gebracht.”

Voorafgaand aan het artikel Hitler’s geheime wapen staat een bericht over een geheim vergeldingswapen van het Duitse verdedigingssysteem. Curt Bloch beschouwt de beweringen over dergelijke wapens als bluf. Hij weet: “Men zal het nooit tot een overwinning brengen, De nederlaag is niet ver weg.”.

Oorspronkelijk werd de Nederlandse schilder Rembrandt Harmenszoon van Rijn tijdens het nationaal-socialisme tot een “echte Ariër en Germaan” verklaard; ook Adolf Hitler waardeerde de kunstenaar zeer, hoewel bekend was dat voor zijn motieven vaak mensen uit de Joodse wijk in Amsterdam model stonden. Maar op de “Eerste Bijeenkomst van Duitse museumdirecteuren” in 1937 werd Rembrandt enkele maanden na de inbeslagname van eigentijdse kunstwerken in Duitse museumcollecties tot “ontaarde gettokunstenaar” verklaard. Curt Bloch beschrijft in het gedicht Het Rembrandthuis te Amsterdam de “gekte van deze tijd”: de nazaten van “Die eens model voor Rembrandt stond Zijn weggevoerd en zijn gedood” en “Rembrandts geest heeft men gesmoord”.

Het gedicht “Oude strijders” en de montage op de titelpagina verwijzen naar Adolf Hitlers “oude kameraden” die elk jaar samenkomen voor een mars naar de Feldherrnhalle in München. Bloch beschrijft de aanhangers sinds lange tijd van de leider als “een bonte bende avonturiers,” als een “stoet van verwaarloosde individuen” met “tuchthuistronies”, die zichzelf beschouwden als behorend tot een nobel ras. In het licht van de ontwikkelingen voelt Bloch echter: “Het varkenshok wordt binnenkort uitgemest, De nazitijd is binnenkort ten einde!”.