26 februari 1944
Inleiding tot de inhoud
In het gedicht Een weg terug becommentarieert Curt Bloch de reis die Duitse boeren met hun families moeten maken vanuit de “Ostlandkolonie”, zoals Oekraïne, naar het Rijk. Dit komt omdat de frontlinie als gevolg van Russische successen steeds verder naar het westen verschuift, en de Duitse “Lebensraum” geëvacueerd moet worden. Echter, in het ‘onbekende vaderland’ heeft men geen emplooi voor de grote hoeveelheid vluchtelingen en worden ze als eenvoudige landarbeiders ingezet. De repatriëring is daarom geen bevrijdingsdaad; in plaats daarvan worden de mensen als slaven misbruikt.
In het gedicht Piloten-chocolade? werpt Bloch een blik op Spanje. In het persbericht wordt gemeld dat veel bewoners van de kustregio op het Iberisch schiereiland lijden aan slapeloosheid, waarbij het eten van een speciale chocolade die bedoeld is voor piloten tijdens lange verkenningsvluchten als reden wordt opgegeven. Curt Bloch betwijfelt deze officiële verklaring en vermoedt een andere oorzaak voor de beschreven slaapstoornissen: nu Hitler wordt verslagen, staan ook het fascistische land en Hitler-vriend Francisco Franco (1892–1975) onzekere tijden te wachten. De Spaanse dictator “voelt hoe de vergelding nadert en dit deed hem zijn sluimer roven.”
De omslagafbeelding van deze OWC-editie toont een carnavalswagen uit München uit 1938 met een “grapcel”. Curt Bloch beschouwt deze geluiddichte cel als een goede vondst als toevluchtsoord voor het vertellen van Nazigrappen. Want als men zich in het openbaar vrolijk maakt over het nationaalsocialistische leiderschap, belandt men direct in de gevangenis. Het naziregime kan geen grap verdragen. Daarom “maakt men alleen maar heel intiem” grapjes (zoals Curt Bloch al sinds augustus 1943 doet in zijn geheime tijdschriften). Maar in München wordt tegenwoordig geen carnaval meer gevierd, men is zeer serieus geworden. De reden hiervoor is het “bezoek van de Britten”: de stad werd zwaar getroffen door bombardementen van de Royal Air Force in 1944. En Hitler voelt ook: “De wind is grondig gedraaid. Hij merkt dat na de tijd van grappen Voor hem de bloedige ernst begint.”
