2e jaargang, nr. 55

Inleiding tot de inhoud

In het gedicht Troost beschrijft Curt Bloch hoeveel onheil Duitsland aan de wereld heeft toegebracht. Maar als de hele mensheid het wil, zijn “grote dingen” mogelijk. Zodra de Duitse macht is gebroken, zal het kwaad worden gewroken en zal er een nieuwe zonneschijn schijnen.

In een propagandartikel wordt gemeld dat de nieuwe Duitse gevechtsvliegtuigen angstaanjagend zijn en de modernste ter wereld. Zelfs een vijandelijke Britse piloot prijst hun snelheid. Waarschijnlijk verwezen de lofbetuigingen naar het Messerschmitt Me 163-type, het snelste vliegtuig van de Tweede Wereldoorlog. Het kon snelheden van meer dan 1.000 kilometer per uur bereiken en had een opmerkelijk stijgvermogen – hoewel het concept uiteindelijk om verschillende redenen mislukte. Curt Bloch sluit zich aanvankelijk bij de verheerlijkende toon van het krantenbericht aan en prijst het wondervliegtuig, dat na het “magere resultaat” van de V1-raket nu de loop van de oorlog in het voordeel van de Duitsers zou kunnen beïnvloeden. Aan het einde van zijn vers beschouwt hij deze “Wonderduif” echter als een illusie, “ de Duitse heerschappij in de lucht is leugen en bedrog.”

De kwellende onzekerheid over hoe het verder zal gaan voor hem en de door de Duitse bezetters onderdrukte mensen wordt door Bloch uitgedrukt in het gedicht Misschien …. Hij weet niet of zijn bevrijding dagen of maanden zal duren. Maar hij ziet nog steeds een kans om misschien “een tijd van recht en vrede” te beleven.

Vanuit het perspectief van een cameraman componeert Curt Bloch het gedicht Het Ufa Weekjournaal. De filmmaker laat de gebeurtenissen van de Duitse geschiedenis die hij op celluloid heeft vastgelegd, aan zich voorbijgaan. De gedocumenteerde geschiedenis strekt zich uit van de Novemberrevolutie in 1918 tot de Duitse “doodsstrijd” in 1944. Nu hoopt de man zijn kijkers “snel de dood van Hitler te laten zien.” – De eerste Duitse wekelijkse nieuwsreeks werd geproduceerd in 1914 (als “Messter-Wochenschau”) en in 1930 werd het eerste Ufa weekjournaal met geluid geproduceerd. Vanaf 1935 controleerde het door Joseph Goebbels opgerichte Duitse Film-Nieuwsbureau verschillende weekjournaals die in bioscopen werden vertoond vóór de hoofdfilm. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dienden ze zowel als informatie over de huidige oorlogsgebeurtenissen als voor het verspreiden van nazipropaganda.

Op 24 oktober 1940 schudden Adolf Hitler en Philippe Pétain (1856–1951) elkaar de hand in Montoire aan de Loire. Het treffen tussen de Duitse rijkskanselier en de hoogste vertegenwoordiger van het collaborerende Vichy-regime is ook het onderwerp van een krantenartikel, door Curt Bloch gedateerd op 13 november 1940. Nu, vier jaar later, is alles veranderd: Frankrijk is bevrijd door de Duitsers, Pétain moest het land verlaten. Pierre Laval (1883–1945), die Philippe Pétain aan het hoofd van de staat verving en de samenwerking met de bezettingsautoriteiten intensiveerde, werd na het herstel van de Franse Republiek eerst het land uit gebracht en in oktober 1945 in het dorp Fresnes ten zuiden van Parijs geëxecuteerd.